เซมิคอนเวอร์เตอร์ (Half-controlled converters) วงจรควบคุมความเร็วรอบดีซีมอเตอร์ ด้วย SCR 2 ตัว

Power Electronics

Half-controlled converters หรือมีชื่อเรียกอีกแบบว่า “เซมิคอนเวอร์เตอร์” เป็นวงจรควบคุมกำลังไฟฟ้าแบบใช้อุปกรณ์สารกึ่งตัวนำควบคุมได้ เช่น Thyristor , SCR , IGBT หรือ Mosfet เพียง 2 ตัว สามารถจัดวางอุปกรณ์ในวงจรได้แตกต่างกัน 2 แบบ ดังแสดงในรูปที่ 1

รูปที่ 1 Half-controlled converters

ในบล็อกนี้เราจะใช้การจัดเรียงอุปกรณ์แบบ Asymmetrical configuration ซึ่งในแต่ละคาบเวลาจะต้องใช้  การทริก  2 ครั้ง จุดเด่นของ Converters แบบนี้คือสามารถสร้างได้ง่าย ราคาประหยัด วงจรสามารถแปรผันกำลังได้เพียงพอต่อการควบคุมความเร็วรอบของมอเตอร์

พิจารณาการต่อวงจรแบบ Asymmetrical configuration of half-controlled bridge-circuit ในระหว่างครึ่งคาบบวกของแหล่งจ่ายไฟกระแสสลับ ไทริสเตอร์ T1 และไดโอด D2 จะถูกไบอัสไปข้างหน้า เมื่อไทริสเตอร์ T1 ถูกทริกเกอร์ ที่มุมα กระแสจะไหลผ่านเส้นทาง L−T1−R−D2−N จนกระแรงดันไฟฟ้าที่จ่ายมีการกลับทิศทางที่ ωt=π

ระหว่างครึ่งคาบลบของแหล่งจ่ายไฟกระแสสลับ ไทริสเตอร์ T2 และไดโอด D1 จะถูกไบอัสไปข้างหน้า เมื่อ ไทริสเตอร์ T2 ถูกทริกเกอร์ที่มุม (π+α) กระแสจะไหลผ่านเส้นทาง N−D1−R-T2−L กระแสนี้จะต่อเนื่องจน SCR T2 หยุดนำกระแส ที่มุม 2π ตามที่แสดงในรูปที่ 2

รูปที่ 2 Output Waveform

จากรูปที่ 2 แรงดันไฟฟ้ากระแสตรง คำนวณได้จาก

\(V_{dc}=\frac{1}{\pi }\int_{\alpha }^{\pi }V_{m}sin\: \omega t\: d(\omega t)\)

(1)

อินทริเกรทสมการ (1)

\(V_{dc}=\frac{1}{\pi }V_{m}\left [ -cos\: \omega t \right ]_{\alpha }^{\pi }=\frac{V_{m}}{\pi }\left [ 1+cos\: \alpha \right ]\)

(2)

สมมติโหลดเป็น R ค่ากระแสเฉลี่ยจะคำนวณได้จาก

\(I_{dc}=\frac{V_{m}}{\pi R}\left [ 1+cos\: \alpha \right ]\)

(3)

นำรูปที่ 1 Asymmetrical configuration of half-controlled bridge-circuit มาเขียนเป็นคอนโทรลบล๊อกไดอะแกรม บนโปรแกรม Simulink ดังแสดงในภาพ

แบบจำลองของดีซีมอเตอร์จะใช้บล็อกสำเร็จรูป ผมศึกษาเพียงแต่กำหนดค่าตามทีต้องการเท่านั้น ทดสอบเปลี่ยนมุม \(\alpha\) จะได้ผลลัพธ์ดังนี้

ดาวน์โหลดไฟล์ Matlab/Simulink ได้ทีนี่